Podstawowym celem programu „Czyste Powietrze” jest poprawa efektywności energetycznej istniejących zasobów mieszkalnych budownictwa jednorodzinnego poprzez gruntowną termomodernizację i wymianę palenisk. 

Rządowy program, w przypadku już istniejących domów jednorodzinnych, przewiduje głównie finansowanie wymiany źródeł ciepła starej generacji opalanych węglem na węzły cieplne, kotły na paliwo stałe (węgiel lub biomasa), systemy ogrzewania elektrycznego, kotły gazowe kondensacyjne bądź pompy ciepła. Dodatkowo, aby poprawić efektywność energetyczną budynków, przewidziane jest dofinansowanie na termoizolację budynków jednorodzinnych.

Zakres przedsięwzięcia może również obejmować docieplenie budynków i zastosowanie odnawialnych źródeł energii cieplnej i elektrycznej, tj. kolektorów słonecznych i mikroinstalacji fotowoltaicznych. Natomiast osoby, które dopiero budują domy, mogą liczyć na dofinansowanie zakupu i montażu węzłów cieplnych, kotłów na paliwo stałe, systemów ogrzewania elektrycznego, kotłów gazowych kondensacyjnych czy pomp ciepła.

Program „Czyste powietrze” będzie realizowany w latach 2018-2029,

przy czym podpisywanie umów będzie możliwe do końca 2028 r. Jego budżet opiewa na 103 mld zł – 63,3 mld zł w formie dotacji oraz 39,7 mld zł w formie pożyczek zwrotnych.

Wysokość przyznanej dotacji będzie zależała od dochodu przypadającego na jedną osobę w gospodarstwie domowym.

Osoby zainteresowane mogą liczyć na pokrycie od ok. 30 do 90 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji, których minimalna wartość wynosi 7 tys. zł. Przy czym na 90 proc. finansowania mogą liczyć gospodarstwa o najniższych dochodach osiąganych na jednego członka rodziny, tj. do 600 zł miesięcznie. Natomiast przy dochodach powyżej 1600 zł/os. dotacja wyniesie 32 proc. Pozostały koszt inwestycji będzie można sfinansować w ramach pożyczki bądź ze środków własnych. Osoby, które skorzystają z pożyczki, mogą liczyć na preferencyjne warunki. Udzielane będą na okres do 15 lat z oprocentowaniem WIBOR 3M + 70 pkt bazowych nie mniej niż 2 proc. w skali roku (obecnie wynosi 2,4 proc.)

Maksymalne koszty kwalifikowane przewidziane do wsparcia dotacyjnego w ramach programu „Czyste powietrze” wynoszą 53 tys. zł. Przy czym dotacje nie będą stanowiły przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Kto i kiedy może skorzystać z programu „Czyste powietrze”

Beneficjentami programu mogą być osoby fizyczne posiadające prawo własności lub będące współwłaścicielami budynku. Ponadto dofinansowaniem mogą być objęte zarówno domy już istniejące, jak i nowo budowane. Ministerstwo Środowiska przewiduje, że w ramach programu termomodernizacji zostanie poddanych ponad 3 mln domów jednorodzinnych.

Aby ułatwić mieszkańcom dostęp do programu oraz poszerzyć ich wiedzę na jego temat, resort przygotował szkolenia dotyczące „Czystego powietrza”, które będą prowadzone w gminach. Dodatkowo Bank Ochrony Środowiska uruchomił specjalną EKOlinię, gdzie można uzyskać informacje na temat warunków i możliwości skorzystania z programu oraz pożyczki.

Osoby zainteresowane dofinansowaniem w racach programu „Czyste powietrze” mogą składać wnioski od 1 sierpnia br. w Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska oraz Banku Ochrony Środowiska. Natomiast informacja o naborze wraz ze wzorami wniosków pojawi się na stronie NFOŚiGW.

Wymagana dokumentacja

Wraz z wnioskiem o dofinansowanie w ramach programu „Czyste powietrze” należy złożyć:

• dokumenty potwierdzające prawo własności nieruchomości, jeżeli we wniosku nie podano informacji na temat numeru księgi wieczystej,
• kopię zgłoszenia zamiaru wykonania prac budowlanych wraz z oświadczeniem, że właściwy organ architektoniczno-budowlany nie wniósł sprzeciwu lub ostateczna decyzja pozwolenia na budowę – jeśli dotyczy,
• pozwolenia organu architektoniczno-budowlanego (jeśli dotyczy),
• dokumentację fotograficzną odzwierciedlająca stan obiektu i urządzeń będących przedmiotem przedsięwzięcia na etapie składania wniosku,
• branżową dokumentację projektową wykonaną przez uprawnionego projektanta/ audyt energetyczny, ekspertyza ornitologiczna lub chiropterologiczna - jeśli zostały wykonane,
• oświadczenie o dochodach wraz z dokumentami potwierdzającymi ich wysokość.

Natomiast do wypłaty dofinansowania należy dodatkowo dostarczyć:

• protokół częściowego/końcowego odbioru przedsięwzięcia,
• dokumenty księgowe potwierdzające zakup materiałów lub usług w ramach przedsięwzięcia, wykaz umów z wykonawcami (jeśli zostały zawarte),
• dokumentację fotograficzną odzwierciedlającą stan obiektu i urządzeń będących przedmiotem przedsięwzięcia,
• dokument dokonanego przelewu lub inny dokument poświadczający opłacenie dowodów księgowych (dokument dołącza się w przypadku wniosku o wypłatę na rachunek beneficjenta).

Osoby zainteresowane finansowaniem inwestycji w ramach programu muszą mieć na uwadze, że NFOŚiGW/WFOŚiGW dokonują kontroli przedsięwzięć samodzielnie lub poprzez podmioty zewnętrzne w okresie trwałości. Dlatego wymagany okres trwałości wynosi 3 lata od zakończenia przedsięwzięcia.

Dodatkowe działania na rzecz ograniczenia smogu

Oprócz dotacji w ramach programu „Czyste powietrze” rząd planuje dodatkowe zachęty, które będą sprzyjać aktywizacji społeczeństwa w podejmowaniu działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji. Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że od 2019 r. (czyli w rozliczeniu od 2020 r.) wydatki ponoszone przez osoby o dochodach powyżej 1600 zł miesięcznie w zakresie termomodernizacji efektywnej, czyli potwierdzone audytami energetycznymi, będą mogły być w 20 proc. odliczone od dochodu.

Ulga będzie rozkładana na okres 3 lat, a sumarycznie nie może przekroczyć 53 000 zł. W celu realizacji założenia zostanie określona specyfikacja kosztów kwalifikowanych ponoszonych przez podatnika, które będą mogły być objęte ulgą. Przy czym ulga podatkowa będzie adresowana wyłącznie do osób, które wcześniej nie korzystały z żadnych form pomocy państwa w rozwiązywaniu problemów zwianych z termomodernizacją.

Źródło: Katarzyna Rostkowska  / Bankier.pl